W dobrze zorganizowanym magazynie nie ma miejsca na przypadek – dotyczy to również dróg transportowych. Ich rozmieszczenie i odpowiednia szerokość mają kluczowe znaczenie nie tylko dla bezpieczeństwa, ale też dla płynności całego procesu logistycznego. Jeśli ciągi komunikacyjne są zbyt wąskie, źle oznaczone lub przecinają się w nieprzemyślanych punktach, może to skutkować kolizjami, przestojami, a nawet poważnymi wypadkami. Wyjaśniamy, jak prawidłowo wyznaczyć szerokość dróg transportowych w magazynie, zgodnie z obowiązującymi normami i na podstawie praktyk zakładów produkcyjnych i logistycznych.
Znaczenie poprawnego wyznaczenia dróg transportowych w magazynie
Dobrze zaplanowane drogi transportowe w magazynie to fundament sprawnej i bezpiecznej pracy – podobnie jak pasy na drodze dla kierowców. Dzięki nim operatorzy wózków widłowych mogą poruszać się bez kolizji, a piesi wiedzą, gdzie przemieszczać się bez ryzyka wypadku. Jeżeli drogi są zbyt wąskie lub źle poprowadzone, łatwo o sytuacje niebezpieczne, utrudnioną ewakuację czy zatory w ruchu. Co więcej, nieprawidłowe oznakowanie może być też powodem negatywnego wyniku audytu BHP, który może pociągnąć za sobą konsekwencje prawne i finansowe.
Przepisy i normy dotyczące szerokości dróg transportowych w magazynie
Aby prawidłowo zaplanować szerokość drogi transportowej, trzeba znać podstawy prawne. Najważniejsze znaczenie ma rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, które nakłada na pracodawcę obowiązek wyznaczania bezpiecznych tras komunikacyjnych w miejscu pracy. Uzupełnieniem są polskie normy – w tym PN-M-78010:1968P, która przez lata była powszechnie stosowana przy projektowaniu dróg transportowych.
Warto jednak zaznaczyć, że norma ta została oficjalnie wycofana w 2015 roku i obecnie nie została zastąpiona innym dokumentem o równie precyzyjnych wytycznych. Mimo to jej zapisy są nadal używane jako punkt odniesienia przez wielu projektantów, audytorów i specjalistów ds. BHP – szczególnie w obiektach przemysłowych. Z tego względu, w razie wątpliwości warto skonsultować konkretne rozwiązania z doświadczoną firmą wykonawczą lub ekspertem BHP, który zna aktualne interpretacje przepisów i może doradzić odpowiednie podejście.
Jak prawidłowo wyznaczyć szerokość dróg transportowych w magazynie?
Wyznaczenie odpowiedniej szerokości dróg transportowych w magazynie zaczyna się od znajomości wymiarów poruszających się po nich pojazdów – oczywiście z uwzględnieniem ładunku. Dla przykładu, jeśli po danej trasie porusza się wózek widłowy o szerokości 120 cm, a droga ma być jednokierunkowa, należy dodać co najmniej 60 cm marginesu bezpieczeństwa – co daje 180 cm szerokości drogi. W przypadku ruchu dwukierunkowego – wzór zakłada podwojenie szerokości pojazdu i dodanie 90 cm zapasu.
Podobne wyliczenia dotyczą ruchu pieszego. Gdy trasą poruszają się piesi niosący ładunki, szerokość powinna zapewniać swobodny i bezpieczny przejazd. Tu również obowiązują konkretne wzory, np.:
- dla ruchu pieszego jednokierunkowego: szerokość pracownika z ładunkiem + 30 cm,
- dla ruchu pieszego dwukierunkowego: 2 × szerokość z ładunkiem + 60 cm,
- dla tras mieszanych (piesi + pojazdy): np. 2 × szerokość pojazdu + 200 cm (dla pojazdów silnikowych w ruchu dwukierunkowym).
W każdej sytuacji należy pamiętać o podstawowej zasadzie: szerokość drogi transportowej nie może być mniejsza niż 120 cm, niezależnie od typu ruchu.
Co wpływa na prawidłowe zaprojektowanie szerokości dróg transportowych?
Normy są punktem wyjścia, ale dopiero uwzględnienie realiów pracy magazynu pozwala stworzyć dobrze działające ciągi komunikacyjne. Na przykład – w obiekcie, gdzie pracuje kilkanaście wózków, a towar jest pobierany na bieżąco, przestrzeń manewrowa powinna być znacznie szersza niż w magazynie z niskim natężeniem ruchu. Dlatego warto uwzględnić:
- liczbę i rodzaj wykorzystywanych pojazdów,
- wymiary i sposób transportowania ładunków,
- rozmieszczenie regałów i punktów przeładunkowych,
- natężenie ruchu pieszych i maszyn,
- widoczność w zakrętach, skrzyżowaniach, miejscach pracy tymczasowej.
Uzupełnieniem są dodatkowe regulacje – m.in. PN-EN 349+A1:2012, która określa minimalne odstępy chroniące ciało człowieka przed zgnieceniem przez maszyny, czy Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 10 maja 2002 r., regulujące warunki pracy z wózkami jezdniowymi. Choć pozornie nie dotyczą samej szerokości dróg, mają wpływ na sposób, w jaki te drogi są użytkowane i zabezpieczane.
Jak oznaczać i malować drogi transportowe, aby były czytelne i zgodne z normami?
Odpowiednia szerokość drogi dla pieszych w magazynie lub trasy pojazdów to jedno, ale bez widocznego oznaczenia cały plan może okazać się bezużyteczny. Linie powinny być odporne na ścieranie, dobrze widoczne również nocą i dostosowane do rodzaju posadzki. Najczęściej używa się farb w kolorze białym lub żółtym – wybór zależy od tła i warunków oświetleniowych.
Dobrą praktyką jest stosowanie dodatkowych oznaczeń, takich jak piktogramy, strzałki kierunkowe czy znaki ostrzegawcze. W newralgicznych miejscach, np. przy krzyżujących się trasach, warto stosować:
- przejścia dla pieszych wyróżnione kolorem lub wzorem,
- oznaczenia stref niebezpiecznych (np. przy dźwigach czy rampach),
- lustra przemysłowe poprawiające widoczność,
- oznaczenia świetlne w halach bez dostępu do światła dziennego.
Dobrze wykonane oznakowanie wpływa nie tylko na bezpieczeństwo, ale i na ocenę w ramach audytu 5S lub kontroli PIP.
Jak szerokość dróg transportowych wpływa na bezpieczeństwo i sprawne funkcjonowanie magazynu?
Jak widać, szerokość dróg transportowych w magazynie nie powinna być ustalana na oko – to decyzja, która wymaga wiedzy technicznej i znajomości norm. Źle wyznaczone drogi mogą utrudniać pracę, narażać zdrowie pracowników i prowadzić do problemów podczas kontroli BHP. Jeśli zależy Ci na dobrze zorganizowanej przestrzeni, która wspiera procesy i jednocześnie spełnia wszystkie wymagania formalne, warto podejść do tego tematu z pełną starannością. A jeśli potrzebujesz wsparcia, od analizy po precyzyjne malowanie, skontaktuj się z nami. Pomożemy Ci stworzyć bezpieczne, trwałe i zgodne z normami oznakowanie dla Twojego obiektu.
